بیانیه‌ی نگرانی عمیق سازمان‌های حقوق بشری درباره صدور گستردە احکام اعدام علیه زندانیان سیاسی کُرد در ایران

10 کاتژمێر پێش ئێستا

ما، سازمان‌های حقوق بشری امضاکننده این بیانیه، نگرانی شدید خود را نسبت به صدور احکام متعدد اعدام و حبس‌های طولانی‌مدت از سوی شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی ارومیه و شعبه اول دادگاه کیفری اطفال استان آذربایجان غربی علیه بازداشت‌شدگان سیاسی کُرد اعلام می‌کنیم. این احکام در پی مشارکت ادعایی متهمان در اعتراضات «زن، زندگی ، آزادی» سال ۲۰۲۲ در بوکان و بانه صادر شده و بیانگر الگوی نگران‌ کننده‌ای از سرکوب قضایی با انگیزه سیاسی است.
بر اساس گزارش‌های موثق، پنج شهروند کُرد به نام‌های علی (سوران) قاسمی، پژمان سلطانی، کاوه صالحی، رزگار بیگ‌زاده بابامیری، و تیفورسلیمی بابامیری در مجموع با ۱۱ حکم اعدام روبه‌رو شده‌اند. این احکام بر پایه اتهاماتی نظیر بغی (شورش مسلحانه)، محاربه، جاسوسی برای اسرائیل، و عضویت در گروه‌های مسلح مخالف صادر شده است. همچنین یک حکم اعدام دیگر پیش‌تر از سوی دادگاه کیفری اطفال علیه آقای سلطانی بر اساس قصاص در پرونده‌ای مربوط به قتل عمد ادعایی صادر شده بود. علاوه بر این، هشت نفر دیگر نیز به حبس و جریمه نقدی به دلیل اتهامات مشابه امنیتی محکوم شده‌اند.
این احکام نگرانی‌های جدی را در خصوص نقض تضمین‌های اساسی دادرسی عادلانه و حق برخورداری از محاکمه‌ی منصفانه، که در میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی(ICCPR) تصریح شده و جمهوری اسلامی ایران یکی از طرف‌های آن است، برمی‌انگیزد. گزارش‌ها حاکی از آن است که محکومیت‌ها صرفاً بر اساس گزارش‌های اطلاعاتی و اعترافاتی صادر شده‌اند که تحت شکنجه و اجبار، و در جریان بازداشت‌های طولانی‌مدت و انفرادی در بازداشتگاه وزارت اطلاعات ارومیه اخذ شده‌اند. برخی از متهمان از دسترسی به وکیل محروم بوده، مورد آزار جسمی و روانی قرار گرفته و در تمام مدت پیش از محاکمه از ارتباط با خانواده‌هایشان بی‌بهره بوده‌اند.
علاوه بر این، اتهاماتی نظیر «همکاری با دولت متخاصم اسرائیل»، «تبلیغعلیه نظام» و «عضویت در گروه‌های مسلحی چون کومله و پاک» به شیوه‌ایمبهم و فراگیر تنظیم شده‌اند که با معیارهای بین‌المللی مسئولیت کیفریسازگار نیستند. اتکای گسترده به اعترافات اجباری، فقدان شواهد مستقل، وپخش عمومی این اظهارات توسط رسانه‌های وابسته به دولت (مثلاً خبرگزاریتسنیم) نشان‌دهنده‌ی بی‌عدالتی فاحش و نقض آشکار اصل عدم پذیرششواهد به دست آمده از طریق شکنجه طبق قوانین بین‌المللی است.
صدور این احکام جمعی در بستر سرکوب فزاینده‌ی پس از درگیری‌هاینظامی اخیر ایران، به‌ویژه در مناطق کُردنشین، صورت می‌گیرد. در پی ناکامی‌های اطلاعاتی و نظامی اخیر ایران در سطح منطقه، مقامات حکومتی به سرکوب داخلی روی آورده و به‌طور نامتناسبی اقلیتهای اتنیکی را تحت عنوان «امنیت ملی» هدف قرار داده‌اند. در این روند، نظام قضایی به ابزاری برای سرکوب سیاسی و مجازات فعالان اعتراضات و حقوق اقلیت‌ها تبدیل شده است.
بر همین اساس، ما خواستار آن هستیم که مقامات جمهوری اسلامی ایران:
۱. فوراً اجرای تمامی احکام اعدام مرتبط با این پرونده را متوقف کرده و یک توقف رسمی در اجرای مجازات اعدام مطابق با روندهای جهانی حقوق بشر اعلام کنند. ۲. یک بازبینی مستقل و بی‌طرفانه از روندهای قضایی با شفافیت کامل و دسترسی ناظران بین‌المللی انجام دهند، و استانداردهای دادرسی عادلانه را رعایت نمایند. ۳. تمامی ادعاهای مربوط به شکنجه، بازداشت انفرادی، و اعترافات اجباری را مورد تحقیق قرار دهند و عاملان این نقض‌ها را پاسخگو کنند. ۴. حق برخورداری از وکیل مؤثر، ارتباط با خانواده، و محافظت از بازداشت‌شدگان در برابر بدرفتاری‌های بیشتر را تضمین نمایند. ۵. از به‌کارگیری دستگاه قضایی به‌عنوان ابزار سرکوب سیاسی خودداریکرده و به هدف‌قراردادن تبعیض‌آمیز کُردها و دیگر اقلیت‌ها پایان دهند.
همچنین ما از گزارشگران ویژه سازمان ملل—به‌ویژه در حوزه اعدام‌هایفراقضایی، شکنجه، و حقوق اقلیت‌ها—و همچنین از اتحادیه اروپا، نهادهای حقوق بشری بین‌المللی، و جامعه مدنی می‌خواهیم که برای رسیدگی فوری و هماهنگ به این بحران رو به تشدید و جلوگیری از آسیب‌های غیرقابل جبران به این افراد اقدام نمایند.
صدور احکام اعدام جمعی بر اساس اعترافات گرفته‌شده تحت شکنجه و اتهامات سیاسی، نقض آشکار اصول بنیادین حقوق بین‌الملل است و نبایدبی‌پاسخ بماند. ما با فعالین در خطر کُرد و تمام کسانی که در ایران در معرض سرکوب غیرقانونی قرار دارند، اعلام همبستگی می‌کنیم و بار دیگر بر تعهد خود به عدالت، پاسخگویی، و حفاظت از حقوق بنیادین انسان تأکیدمی‌ورزیم.
١١ جولای ٢٠٢٥
 
١- آزادی انسان
٢- اتحاد علیە اعدام در ایران
٣- بنیاد برومند
٤- باسک
٥- انجمن فرهنگی روژهلات کوردستان
٦- حال وش
٧- سازمان جهانی کورد
٨- سازمان حقوق بشر هانا
٩- سازمان حقوق بشری هەنگاو
١٠- شیوار
١١-کارزار جهانی نە بە اعدام در ایران
١٢- کانون گزارشگران حقوق بشر کردستان
١٣- کمپین فعالین بلوچ
١٤- کمپین نە بە اعدام
١٥- کمپین دادخواهی برای چهار فعال سیاسی کورد
١٦- کنشگران حقوق بشر ایران
١٧- مرکز حقوق بشر احواز