هەڵوێست و هێڵە سیاسییە گشتییەکانی پارتی ئازادیی کوردستان

03/02/2025

سەدیق دەروێشی

١- پارتی ئازادیی کوردستان پرسی کورد لە دەرەوەی سنوورە دەستکردە ناڕەواکانی کۆلۆنیالیزمی ئێرانی ، تورکی و عەرەبی  و بە پرسێکی نێونەتەوەیی و نێودەوڵەتی دەزانێ. بۆیە دەبێ ئەو ئارگومێنتە، لە بازنەی  پارادایمەکانی سیستەمی نێونەتەوەیی و  نێودەوڵەتییەکان و ڕێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکاندا چارەی بۆ ببندرێتەوە ؛ چۆنکە پارچەبوونی کوردستان و دۆخی ئێستای کورد و کوردستان و ئەو نەهامەتییانەی بەسەر کورد هاتوون، بەرهەمی ئەندازیاریی جوگرافیایی و دەستێوەردانی کۆلۆنالیزمی نێونەتەوەیی و نێودەوڵەتیی و زڵهێزەجیهانییەکان لە جوگرافیای ڕۆژهەڵاتی نێوەڕاستە.

٢- پارتی ئازادیی کوردستان هێزێکی یەکگرتنخوازە ؛ واتە یەکگرتوویی بەشە جیاکراوەکانی کوردستان . کوردستان وڵاتێکی لە مێژینەی کوردان و ڕاستینەیەکی 

ماکی ، مێژوویی و جوگرافییە و ؛ مێژووکەی دەگەڕێتەوە بۆ سەرەتای دەستپێکردنی ژیانی مرۆڤ لە سەر گۆی زەوی و ئاسەوارە کەونارەکانی ژیانی مرۆڤی کورد پێشاندەری ئەو ڕاستینە مێژووییەن. کورد خاوەنی یەکەم ژیاری و شارستانییەتی ئەو ناوچەیەیە و حاشاکردن لەو ڕاستینەیە ، حاشاکردنە لە مێژووی ڕاستینەی دێرینی   ڕۆژهەڵاتی نێوەڕاست.

٣- جیاخوازی " تجزیە طلبی " وشەیەکی لە بار براو و کەڵک بڕاوە و وێردی زمانی ئەوانەیە کە هیچ باوەڕێکیان بە بەها مرۆییە جیهانییەکان و مافی مرۆڤ و ئازادییەکانی و بنەماکانی دێمۆکراسی نیە . ئێمە جیاخوازی و جیابوونەوە لە وەڵاتێکی دەستکرد کە بەشێک لە نەتەوە و خاکی وڵاتمان پێوە لکێندراوە ،  بەدەر لە پرنسیپ و بنەما و بنچینەکانی جارنامەی مافی مرۆڤ و مافە سیاسی و ئابووری و کۆمەڵایەتی و کولتوورییە نێونەتەوەییەکان نازانین  ؛ نەتەوە و ئەتنیک و خاوەن شوناسە جیاکان مافی خۆیانە بڕیار لە سەر چارەنووسی خۆیان بدەن.
نەتەوەی  کورد خۆی سەرپشکە و مافییەتی دەوڵەتی خۆی هەبێ و بڕیار لە بارەی چارەنووسی خۆی بدا.

٤- پارتی ئازادیی کوردستان بە پێویست دەزانێ ڕێکخراوێکی کوردستانیی بە دەسەڵات لە ژێر ناوی کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان هەبێ تا بتوانێ یەکگرتوویی و یەکێتی نێو ماڵی کورد پتەوتر بکا و،  لە هەموو کۆڕ و کۆبوونەوەکانی ڕێکخراوە نێونەتەوەی و نێوەدەوڵەتی و ناوچەییەکاندا بەردەوک و وتەبێژی فەرمی گشتیی کورد بێ. کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان نابێ سەر بە حیزب و پارت و ڕێکخراوەکان بێ و دەبێ سەربەخۆیی خۆی بپارێزێ. بەڵام هەر لەو کاتەدا دەبێ نوێنەرانی پارت و ڕێکخراو و هێزە سیاسییەکانی کوردستان لە کۆنگرەدا هەبن.

٥- پارتی ئازادیی کوردستان شەڕی براکوژی بە ناڕەوا و تێکدەری بەڕژەوەندی کورد و ڕووخێنەری کەسایەتی و پرستیژی  مرۆیی و سیاسیی کورد لە ئاستی نێونەتەوەیی و نێودەوەڵەتیدا  دەزانێ و ، خوازیارە حیزب و ڕێکخراو و لایەنە سیاسییەکانی کوردستان - بە جیا لە کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان - ناوەندێک لە ژێر ناوی ناوەندی پارت و ڕێکخراوە سیاسییەکانی کوردستان دابمەزرێنن ، تاکوو لە لایەک کێشەی نێوان هێز و لایەنە سیاسییەکان چارەسەر بکا و لە لایەکی دیکەوە ببێتە باسکی سیاسی و دەوڵەتی و 

دامەزراوەیی کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان و پێداویستییەکانی دابین بکا. هەر وەها، بوونی نوێنەرایەتیی کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان لەو سازییەدا پێویستە.

٦- پارتی ئازادیی کوردستان، کوردایەتی و شۆڕش و شۆڕشێگێڕبوون بە پاوانی هیچ پارت و هێز و ڕێکخراوێکی سیاسی نازانێ. مێژووی بزاڤی شوناسخوازی و ناسیونالیستیی کورد موڵکی هەموو کوردێکی وڵاتپارێز و پارت و ڕێکخراوەکانییەتی. بزاڤی ناسیونالیستی کورد  پارت و ڕێکخراوە سیاسییەکان ، بزووتنەوەی فێمینیستیی ژنان و ڕێکخراو و دامەزراوە و ئەنجومەنە ئەدەبی و رووناکبیری و  کولتووری و مەدەنییەکان و ڕێکخراوەکانی ژینگەپارێزی کوردستان دەگرێتەوە. پاراستنی شوناسی نەتەوەی و کولتوور و تۆرە و زمان و بناخەکۆمەڵایەتییەکانی کۆمەڵگای کورد و پێشگیری لە خاپوور و ژینوسایدی ژینگەیی و ئابووری وەرزێڕیی کوردستان ئەرکی تێکڕای  ڕێکخراوەکانی نێو بزاڤی ناسیونالیستی کوردستانە.

٧- کورد لە بڕگە و قۆناخە جیاجیاکانی مێژوودا لە لایەن داگیرکەرانی کوردستانەوە وەبەر شەپۆلە 

جۆراوجۆرەکانی قرکردن و ژینوساید بووتەوە و لە ڕووی ئەتنیکی و کولتووری و ئابووری و وەرزێڕی و کۆمەڵایەتی و ژینگەییەوە لە لایەن دەوڵەتە داگیرکەرە کۆلۆنیالیستەکانی ئێرانی ، تورکی و عەرەبییەوە ژینوساید کراوە و ئەو ڕەوتە، تاکوو ئێستاش بەردەوامە. پێویستە بڕیاردەران و بکەرانی ژینوسایدی کورد و کوردستان بە بەڵگەوە بەڕای گشتی نێونەتەوەیی و نێودەوڵەتی بناسێندرێن و لە دادگای لاهە ، دادگایی بکرێن تاکوو دادپەروەرییەکی مرۆڤتەوەرانە باڵ بەسەر جیهاندا بکێشێ و ژینوساید بەگشتی و ژینوسایدی کورد بەتایبەتی کۆتایی پێ بهێندرێ.

٨- پارتی ئازادیی کوردستان خۆی بە پشتیوانی هەموو ئازادیخوازان و شوناسخوازە جیاجیاکانی ئێران و ناوچە و جیهان دەزانێ و بزاڤەکانیان بۆ بەدەستهێنانی سەروەری نەتەوەیی  و مافە ڕەواکانیان بە ڕەوا و بە جێ دەزانێ. خەبات دژی عەقڵییەت و ئاوەزی داگیرکەر و داگیرکاری و سڕینەوەی ئەو بێچمە عەقڵییەتە ئەرکی ئێمە و هەموو مرۆڤێک و پارت و ڕێکخراو و سازییەکی شوناسخواز و مافخوازە. هەروەها، بە باوەڕی ئێمە نەتەوە بندەست و کۆلۆنیکراوەکانی جیهان دەبێ 

یەکبگرن و یەکگرتووانە بۆ مافەڕەواکانیان تێبکۆشن و پێکەوە هەوڵبدەن تریبۆنێک بۆ نەتەوە بندەستەکانی جیهان لە ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکاندا بەدەست بێنن. بە باوەڕی پارتی ئازادیی کوردستان ، ڕێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان لە ڕاستیدا تاکوو ئێستێ، ڕێکخراوی دەوڵەتەیەکگرتووەکان بووە و تا ئەو کاتەی هەموو نەتەوە کۆلۆنیکراو و بندەستەکانی جیهان نەتوانن نوێنەری ڕاستەقینەی خۆیانیان لەو ڕێکخراوە هەبێ ؛ ڕێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان هەر بە ڕێکخراوی دەوڵەتەیەکگرتووەکان دەمێنێتەوە. 

٩- تیرۆریزم و ڕەشەکوژی و  ترس و تۆقاندن دوورن لە بەها و بایەخ و نۆرمە مرۆییەکان . پارتی ئازادیی کوردستان هەر چەشنە تیرۆر و ڕەشەکوژی و بە گشتی تیرۆریزم و  خوڵقاندنی ئەتموسفورێکی تۆقێنەرانە لە نێو کۆمەڵگاکاندا ، تەنانەت بە پاساوی ئامانجێکی ڕەواش بێ ، بە تاوانێکی گەورە و دزێو و نەشیاو و نالۆژیک دەژمێرێ و لە دژی ڕادەوەستێ . ئێمە و کۆمەڵگاکەمان و نەتەوەکەمان قوربانیی گەورەی تیرۆریزم و دەستو پێوەندەکانیانین. ئامانج چەندە گەورە و ڕەواش بێ ناتوانێ پاساوێک بێ بۆ کردەوەی توندوتیژانە و خۆڵقاندنی  زەبروزەنگ و ڕەشەکوژی.

١٠- داگیرکاری و داگیرکردنی خاکی هەر وەڵاتێک لە لایەن وەڵاتێکی دیکەوە و لکاندنی بە خاکی خۆیەوە، بە هەر پاساوێک بێ ، کارێکی نەشیاو و ڕێگە پێنەدراوە  . ئێمە پێمانوایە بۆ چارە سەری کێشە و پرس و گرفتە سیاسی ، ژئوستراتیژیکی و ژئوپولیتیکییە جیهانی و ناوچەییەکان پێویست بە گرتنەبەری ڕێگەیەکی هێمنانە و بە دیالۆگ و بە دیپلوماسییەکی چەند لایەنەیە. هەڵبەت ، ئەگەر لە وڵاتێکی فرە نەتەوە دا ، نەتەوە و ئەتنیکی بندەست بکەوێتە بەر شاڵاوی ژینوسایدی نەتەوەی سەردەست ، پێویستە لە ڕێگەی هاوپەیمانییەکی نێودەوڵەتییەوە پێشگیری لێبکرێ ، تەنانەت بە داگیر کردنی ئەو وەڵاتەش بێ.