ڕێبازی پارتی ئازادیی کوردستان

25/05/2025

سەدیق دەروێشی

( بەشی یەکەم)

       هێز و لایەن و حیزب و ڕێکخراوە سیاسییەکان، فەلسەفەیەکی هەبوون و هۆکارگەلێکی چێبوونیان هەیە کە لە تۆخمە پێکهێنەرکانی ڕێباز و ڕێچکەی سیاسییاندا ڕەنگدەداتەوە و دەبێتە ڕێباز و ڕێچکەی حیزب و  قوتابخانەی سیاسیی حیزبیی لێدەکەوێتەوە و ،  دواجار ، بێچم دەداتە ڕوانگە و تێڕوانین و جیهانبینیان و بە پارادایمی بنگەهیی حیزب و ڕێکخراو و لایەنی سیاسی هەژمار دەکرێ.
   پارتی ئازادیی کوردستانیش بەدەر لەو ڕێسایە نییە و، زادەی بەستێنێکی ڕوونی سیاسی و کۆمەڵایەتیی و ژینگەیی کوردی و ، بەرهەمی خۆڕاگری و بەرخۆدانی کورد و مێژووی پڕ هەوراز و نشێوەکەی بزاڤی شوناسخوازی و ناسیونالیستیی کوردییە.

 🔶  ئەلەمێنتە بنەماکی و هزری و سیاسییەکانی                قوتابخانە و ڕێبازی پارتی ئازادیی کوردستان:

١- ناسیونالیزم ( نەتەوە خوازی):

     🔸  مرۆڤ دوای ئەوەی کە لە دایک دەبێ و چاوی بە دونیا هەڵدێ ، وەک وەرگرێک ، شوناسێکی ئێتنیکی وەدەست دێنێ ؛ ئەو شوناسە سەرەتا لە فێرگەی بنەماڵە و دواتر لە ژینگەی کۆمەڵگا و لە ڕێی تۆخمە کولتوورییەکانەوە، لە بیر و هۆش و هزر و هەست و نەستی تاکدا جێدەگرێ  و دەبێتە نۆدال پۆئینتی  هزر و ڕامان و جیهانبینی و نۆرم و بایەخدانەکانی تاک و فاکتەری جیاکەرەوەی ئەو لە هی دیکەی ئێتنیکی و نەتەوەیی.

  🔹  کورد بوونی مرۆڤی کوردیش بەو قوناخانەدا تێدەپەڕێ و بێچمدەگرێ و لە ناخی بیر و هۆش و هەست و ئاوەزی مرۆڤی کورد دا جێدەگرێ و  مرۆڤێکی کوردی لێ دەکەوێتەوە. لێرە دا دەکرێ بڵێین کورد بوون تەنیا هەستێکە و بەس.

  🔸 ناسیونالیزم و ناسیونالیزمی کوردی قۆناخی کردەکی و ئاوەزمەندیی کورد بوون و گەییشتن بە ڕاستینەی نەتەوەییە. کوردبوون لە هەستێکەوە دەگوازێتەوە بۆ عەقڵانییەتێکی کردەکی و لە تاکێتی دەردێنێ و کۆیەکی یەکگرتووی نەتەوەیی چێدەکا.  ناسیونالیزم ، هزر و عەقڵانییەت و دینامیزمی  درووست کردنی سەروەریی نەتەوەییە ؛ سەروەریی نەتەوەیی ئامانجە ڕەسەن و بنچەدار و بەرزەکەی ناسیونالیزمە، بەڵام دوایین ئەرک و ڕاسپاردەی  ناسیونالیزم نییە و دواتر وەک پارێزەری سەروەریی نەتەوەیی و نیشتمانی درێژە بە ڕەوت و ڕێڕەوی خۆی دەدا. 

 🔹  پارتی ئازادیی کوردستان خۆی بە میراتگری هزر و ڕامان و تێکۆشان و بزاڤی شوناسخوازیی سەردەمی دێرین و ناسیۆنالیزمی سەردەمی نوێی کورد ، واتە له باوکی هزری ناسیۆنالیستیی کورد ئەحمەدێ خانی ( ١٦٥٠-١٧٠٧) و شێخ عوبەیدۆڵڵا نەهری( ١٨٣٠-١٨٨٣) ڕێبەر و  ئاڵاهەڵگری قۆناخی ناسیۆنالیزمی مۆدێڕنی کورد و دەوڵەتی سەربەخۆی کوردستان  ، تا دووهەمین کۆماری کوردستان دەزانێ. ناسیۆنالیزمی کوردی ، دیسکورسی سیاسیی پارتی ئازادیی کوردستانە و هەروەها، ڕووناکیدەری ڕێی بزاڤی نەتەوەخوازییەتی لە پێناو بناتنانەوەی سەروەریی نەتەوەیی و ڕاماڵینی داگیرکەرانی کوردستان لە زێد و خاکی نیشتمان و هەڵگرتنی نیری کۆلۆنالیزمی پارسەک و تورک و عەرەب لە سەر ملی نەتەوەی کورد و ڕزگاریی یەکجارەکی.

 🔸 بە باوەڕی ئێمە ، ناسیۆنالیزم وەک مرۆڤایەتی و کورد بوون ، شوناسێکی زاتیی و ڕاستینەی مرۆڤە و،  تاکی کورد لە ڕەوتی پێگەییشتوویی خۆیدا وەک شوناسێکی بنچینەیی وەردەگرێ . بۆیە ناکرێ وەک ئیدئۆلۆژییەک مامەڵەی لە گەڵ بکرێ یان بە ئیدئۆلۆژی بکرێ. ئەگەر کوردایەتی بە ئیدئۆلۆژی بکرێ ، دەبێتە کەرەسەیەک بۆ ڕەوایەتیدان بە کردەوەی جۆراوجۆری هێز و لایەنی سیاسیی و دەتوانێ بەو هۆیەوە هێژموونیی خۆی بەسەر لایەنەکانی دیکە و کۆمەڵگادا بسەپێنێ و دواجار فاشیزم و ڕاسیزم و ... لێدەکەوێتەوە. مرۆڤ لە وجوودێکی فیزیکاڵ و هەست و سۆز و هزر و ئاوەز پێکدێ و شوناسێکی نەتەوەیی وەردەگرێ و دواجار خۆی پێ پێناسە دەکاتەوە.

 🔸پارتی ئازادیی کوردستان پێیوایە ، ئەو تاک و لایەنە کوردانەی کە ناسیۆنالیست نین یان خۆیان بە ناسیۆنالیست نازانن و یانیش ناسیۆنالیزمیان پێ شوورەییە ، کورد بوونیان جێی گومانە و تەنانەت،  بەچۆکداهاتووی کۆلۆنیالیزم و بەرئەنجامی ئاسیمیلاسیۆنی داگیرکەرانن.

  🔹 بەلای ئێمەوە ، کوردستان داژدە و مڵکی کوردانە و هیچ وڵاتێکی دیکە ناتوانێ خاوەندارێتیی بکا ؛ کوردستانی ئێران و عێراق و تورکیە و سوورییە بوونی نییە و بەکار هێنانی ئەو دستەواژە و ڕێکەوەندە، چەوت و بێ مانا و بە دوورە لە ڕاستینەی کورد و کوردستانی بوون. کوردستان داژدەی کوردە و بەس.
    
🔶 ناسیونالیزمی کوردیی پارتی ئازادیی کوردستان واتە:

- ڕزگاری نەتەوەی کورد لە بندەستی و کوتوبەندەکانی داگیرکاریی کۆلۆنیالیزمی نەتەوە کۆچەرەکانی داگیرکەری کوردستان.

- بنیاتنانەوەی سەروەریی  نەتەوەیی ؛ نەتەوە-دەوڵەت و دەوڵەت-نەتەوە. واتە نەتەوەکەمان دەوڵەت و سەروەریی نەتەوەیی خۆی بنیاتدەنێ و ، دواجار، دەوڵەتی کوردی ،  نەتەوەی کورد دووبارە  دادەڕێژێتەوە و یەکیدەخا و یەکگرتوویی نەتەوەیی و نیشتمانییەکی مۆدێڕن و سەردەمیانە درووست دەکا.

 - پاراستنی هێڵەگشتییەکانی  بەڕژەوەندیی نەتەوەیی و نیشتمانی لە هاوکێشە ناوخۆیی و ناوچەییەکان و پێوەندییە نێودەوڵەتی و نێونەتەوەییەکاندا.

- شانازی کردن بە شوناسی کوردانە و کورد بوون و بە نیشتمان و  مێژوو و کولتووری هاوبەشی نەتەوەیی.

- بنیاتنانەوەی دیسکۆرس و وێژمانێکی یەکگرتووی نەتەوەیی و نیشتمانی ( یەک سەروەریی نەتەوەیی و نیشتمانی ، یەک ئاڵا ، یەک نیشتمان).

بەردەوامە